Hangen we de woordpakketten weer aan de muur?

Spelling in beeld is een strategische spellingmethode. Dat betekent dat niet de losse woorden, maar de spellingproblemen (spellingcategorieën) in de woorden centraal staan. Deze worden aangeleerd door een manier van denken over of benaderen van het spellingprobleem te trainen. Deze aangereikte denkwijze is de spellingstrategie. In Spelling in beeld komen ongeveer 90 verschillende spellingproblemen aan bod. In hoofdzaak worden voor het aanleren hiervan drie strategieën gebruikt:
- klankwoord / klankspoor: je schrijft de woorden / woorddelen door vaste klankcombinaties om te zetten naar vaste lettercombinaties;
- regelwoord / regelspoor: je schrijft de woorden / woorddelen door een regel te gebruiken;
- weetwoorden / weetspoor: je kunt deze woorden niet schrijven op basis van klanken of regels, dus blijft er niet anders over dan ze in te prenten.

Per spellingcategorie wordt er uiteraard gewerkt met een groot aantal woorden die het spellingprobleem dat aan de orde is in zich hebben. Het doel is overigens niet bereikt als de leerlingen deze woorden goed kunnen schrijven, maar als ze in ieder vergelijkbaar woord het probleem dat aan de orde is kunnen herkennen, analyseren, de juiste strategie kunnen hanteren en het vervolgens correct kunnen schrijven. Daarom is er in Spelling in beeld geen uitputtend pakket met doelwoorden per categorie terug te vinden, maar is er sprake van een set voorbeeldwoorden. Noem het maar kapstokwoorden, want hieraan wordt het spellingprobleem 'opgehangen'. Deze woorden zijn terug te vinden op de uitlegkaarten.

Er is niet mis met het ook daadwerkelijk ophangen in de klas van deze voorbeeldwoorden, waardoor ze permanent zichtbaar zijn. Ze hebben een voorbeeldfunctie en confronteren de kinderen regelmatig met het specifieke spellingprobleem. Het gaat echter mis als de suggestie ontstaat dat het goed kunnen schrijven van de kapstokwoorden het ultieme leerdoel is. Dat ligt namelijk een trede hoger. Ook in vergelijkbare woorden moet het spellingprobleem 'gedetecteerd', de juiste spellingwijze beredeneerd en het woord goed geschreven kunnen worden. Het beheersen van een spellingprobleem is namelijk een forse stap richting het worden van een betere speller. Het goed schrijven van individuele woorden heeft meer het karakter van de welbekende druppel op de gloeiende plaat. Leuk dat het lukt, maar niet meer dan dat.

Jos Cöp