Waarom wordt er in Spelling in beeld voor gekozen om lettergrepen aan te bieden? En waarom al in groep 4?

In 2011 is bij SLO de volgende publicatie verschenen: Leerstoflijnen begrippenlijst en taalverzorging beschreven (Uitwerking van het referentiekader Nederlandse taal voor het domein begrippenlijst en taalverzorging op de basisschool)  Dat is een uitwerking van de referentieniveaus. Per twee leerjaren wordt aangegeven welke leerstof voor het eerst aan bod kan komen. Het vakgebied spelling valt daarbij onder “taalverzorging”. Het is een advieslijst, maar wel met een dwingend karakter. Het is een lijst waarin een leerkracht bijvoorbeeld kan zien welke leerstof in een tweetal jaren kan (of: moet) worden aangeboden, en daarmee ook een lijst die aangeeft welke leerstof in die periode in een methode kan (of: moet) wordt aangeboden. Het is logisch dat scholen van methodemakers verwachten dat ze deze lijst aanhouden. Dat is ook gebeurd bij de ontwikkeling van de tweede editie van Spelling in beeld.

In die advieslijst komt ook de term lettergreep voor. En als leerjaar geeft de lijst van de SLO-commissie groep 3/4 aan.

  

Gelukkig houdt het aanleren van de term lettergreep niet automatisch in dat we afscheid moeten nemen van de term klankgroep. De aanpak voor het aanleren van woorden met twee of meer klankgroepen / lettergrepen sluit zo veel mogelijk aan bij de aanpak in de eerste editie. Er zijn wel wat verschillen. Zo vinden de instructies op andere momenten plaats, ook om te voldoen aan de wens van veel scholen om al aan het eind van groep 4 de woorden met een gesloten lettergreep (zoals vissen) te behandelen, met het oog op de Citotoets Spelling E4.

Voor ons is het vooral belangrijk dat de leerkracht bij de uitleg van de kwestie steeds kan teruggrijpen op de klankgroepen en zou het pas echt een breuk met het verleden zijn als we ten opzichte van de eerste versie, bij de uitleg van de kwestie niet het horen (en dus de klankgroepen) als startpunt nemen, maar de schriftelijke regels (en dus de lettergrepen) als startpunt nemen. We blijven het horen als startpunt belangrijk vinden. Daarom wordt de uitleg die in groep 4 wordt gegeven, in de hogere groepen ook nauwelijks veranderd. Dat kunnen we ook doen omdat leerlingen van de groepen 5, 6 en 7 die de kwestie eenmaal snappen, de uitleg van de kaarten R5-a, R5-b  en R5-c toch niet meer helemaal stap-voor-stap hoeven door te nemen.
 

Paul Stapel (auteur spelling)
Albert Rouschop