ICT in het onderwijs: wat werkt en wat niet?

Vrijwel voortdurend verschijnen er onderzoeken, gebundelde praktijkervaringen en individuele pleidooien over het gebruik van ICT in het onderwijs. Met vaak heel verschillende conclusies over wat werkt en wat niet. Op zich is daar niets mis mee, want innoveren voelt al gauw wat onwennig. Maar helaas gaat de nuance door de vermeende tegenstellingen in veel gevallen verloren.

Onderzoekbureau Gartner heeft in 2006 een systematiek bedacht met de naam Technology hype cycle. Afhankelijk van de fase waarin een technologie zit, komen ook de bijpassende sentimenten boven. Mooie voorbeelden hiervan zijn de fasen die vrij vertaald benoemd kunnen worden als de verwachtingspiek en het desillusiedal.

Eén ding is echter opvallend als het gaat om de huidige discussie over ICT-gebruik in het onderwijs. Het gaat in veel gevallen niet om een technologie, maar om informatie- en communicatietechnologie in het algemeen. Alsof de conclusie voor alle gebruikte digitale hulpmiddelen, hardware en software hetzelfde zou zijn. Dat is in geen enkele sector het geval, laat staan in een onderwijswereld waarin veel verschillende doelen en doelgroepen bediend moeten worden.

Kortom, het is tijd om de materie eens op een andere manier te benaderen. Niet vanuit het voor of tegen zijn, maar vanuit de doelstellingen die we ermee willen bereiken. Daarbij is het belangrijk om een onderscheid te maken tussen pedagogische, didactische en organisatorische doelen. In de onderstaande discussiefilm wordt het allemaal op een prikkelende manier toegelicht. Met conclusies getrokken op basis van gerenommeerd wetenschappelijk onderzoek.




Taal in beeld is een methode waarin het gebruik van ICT een belangrijke plaats inneemt. Het meest belangrijk daarbij is het organisatorische doel om de leerkracht heel veel werk uit handen te nemen. Daarom de keuze voor de meest uitgebreide leerkrachtassistent voor het digitale schoolbord die in Nederland ooit verschenen is. Geïntegreerde digibordsoftware dus die het hart vormt van de methode en maximaal ondersteunt als het gaat om het voorbereiden, geven en evalueren van de leeractiviteiten. In praktijk blijkt hiermee het rendement van de lessen beter te zijn, terwijl de tijd die een leerkracht moet investeren soms wel met 50 procent afneemt. Mocht u zich verder willen verdiepen in deze leerkrachtassistent, dan kan dat bijvoorbeeld via het onderstaande filmpje.



Toch draait het binnen Taal in beeld niet alleen om de leerkrachtassistent. Ook de serious games op het gebied van woordenschat en spelling hebben de doelstelling om met behulp van ICT de organisatie in de klas makkelijker te maken. Door het adaptieve mechanisme in de software kan ieder kind doelgericht verder leren, zonder dat de leerkracht erbij hoeft te zijn.

Hier raakt de organisatorische doelstelling van het gebruik van ICT ook meteen de didactische. Beide applicaties zijn een succesvolle doorontwikkeling van eerdere versies, maar uiteraard weer verder verbeterd met nieuwe instructie-, feedback-, oefen- en toetsmogelijkheden. Versies waarbij op basis van cijfers aangetoond wordt dat het beheersingsniveau van de leerlingen omhoog gaat.

Waarom al deze moeite en waarom voortdurend onderzoek blijven doen? Gewoon omdat zowel de makers als de gebruikers van Taal in beeld niet gevoelig zijn voor mooie praatjes, maar op zoek zijn naar bewezen kwaliteit. In een tijdperk waarin veel scholen nadenken over de (gedeeltelijke) omslag van papier naar digitaal zullen uiteindelijk alleen de evidence based leermiddelen de stap kunnen zetten. En door samen de lat hoog te leggen, zal Taal in beeld daar zeker bij horen.

Jos Cöp